023Bloemendaal Kunst/Cultuur - Op zondag 8 december gaat Ad van Nieuwpoort in gesprek met Jan Terlouw (Kamperveen, 1931). Kernfysicus, politicus en schrijver Jan Terlouw wordt bekend door zijn politiek optreden binnen de politieke partij D66 in 1970. In diezelfde tijd begint hij met het schrijven van kinderboeken, waaronder Oorlogswinter en Koning van Katoren en wint hiermee verschillende prijzen.
Terlouw besluit na twaalf jaar onderzoek gedaan te hebben in de kernfysica rond zijn veertigste het roer om te gooien. Hij sluit zich aan bij D66 en zal veel hoogte- én dieptepunten kennen in zijn politieke carrière. In dezelfde tijd begint Terlouw ook met het schrijven van jeugdboeken. Veel verwacht hij hier niet van en hij zal zich dan ook verbazen over het enorme succes van veel van zijn boeken, waarvan twee met een Gouden Griffel zullen worden bekroond. De spannende jeugdboeken kunnen tot op de dag van vandaag rekenen op een groot lezerspubliek.
In 1948 start Terlouw met studie wis- en natuurkunde aan de Universiteit van Utrecht. Daarna gaat Terlouw als wetenschappelijk onderzoeker werken aan verschillende internationale prestigieuze instellingen. In 1964 promoveert hij op onderzoek naar kernfusie. Na twaalf jaar onderzoek voelt zich aangetrokken tot de nieuwe politieke partij Democraten 66 en wordt lid. In 1970 komt hij in de gemeenteraad van Utrecht. Hij besluit een punt te zetten achter zijn wetenschappelijke carrière. In 1971 wordt hij gekozen in de Tweede Kamer. Hij krijgt vanwege zijn achtergrond de onderwerpen economie, milieu en energie toegeschoven. Hij houdt zich onder andere bezig met het beleid rond olie- en gaswinning.
In 1973 besluit fractievoorzitter Hans van Mierlo terug te treden en Terlouw wordt gekozen als zijn opvolger. Het zijn geen beste tijden voor de partij en er wordt zelfs gestemd over opheffing. Het tij lijkt te keren in 1981: D66 boekt een grote winst en komt in een regering met de PVDA en het CDA onder leiding van Dries van Agt.
Als kind is Terlouw dol op lezen, in schrijven echter heeft hij geen plezier, naar eigen zeggen omdat hij als linkshandige gedwongen wordt rechts te schrijven. Het talent voor het verzinnen van verhalen komt eigenlijk pas naar boven tijdens zijn vaderschap. Als zijn oudste twee jaar is, begint Terlouw met het vertellen van spannende verhalen voor het slapengaan. De verhalen zijn zo’n succes dat zijn vrouw Alexandra hem aanspoort om ze op te schrijven. Zij stuurt ze naar een uitgever die hem de opdracht geven een langer verhaal te schrijven. Terlouw had net een verblijf in Rusland achter de rug en zo ontstaat Pjotr, over een Russisch jongetje dat zijn vader achterna reist. Het boek komt uit in 1970. Hierna schrijft hij het boek Koning van Katoren, over de zeventienjarige Stach die zeven opdrachten moet vervullen om de koning van Katoren te worden. Het boek wordt door zijn uitgever als te politiek gezien, velen zullen er het partijprogramma van D66 in lezen. Terlouw vertrekt naar uitgeverij Lemniscaat, die het boek wel wil uitgeven. Het boek wordt een enorm succes en wordt in 1972 bekroond met de Gouden Griffel. In datzelfde jaar komt Oorlogswinter uit, gebaseerd op Terlouws eigen ervaringen. De hoofdpersoon is de vijftienjarige Michiel die betrokken raakt bij het verzet. Ook dit boek wordt een enorm succes en wordt met een Gouden Griffel bekroond. Terlouw staat zelf versteld van dit succes, hij denkt dat het ligt aan de authenticiteit van het verhaal, maar verder is het hem een raadsel: “Ik weet niet hoe het werkt, schrijven. Ik doe maar wat.” In 2008 wordt het boek zeer succesvol verfilmd en opnieuw uitgegeven in 2016 met een oplage van 260.000 exemplaren, bedoeld om de jeugd te stimuleren om te lezen.
Na zijn vertrek uit Den Haag verhuist hij in 1983 naar Parijs, waar hij werkzaam is als secretaris-generaal van de Conferentie van Europese transportministers. In 1991 wordt hij Commissaris van de Koningin in Gelderland en hij krijgt veel lof voor de manier waarop hij dit ambt invult. In 1996 gaat hij met pensioen maar hij blijft op maatschappelijk vlak tot op de dag van vandaag actief. In 1999 komt Terlouw in de Eerste Kamer en hij reist het land door met lezingen over zijn favoriete thema’s zoals het gemis aan ‘broederschap’ en de daarmee gepaard gaande vereenzaming in onze huidige maatschappij, het wantrouwen van de burgers voor elkaar en de politiek en de problemen met de klimaatverandering. Op velen maakte hij diepe indruk toen hij op vijfentachtigjarige leeftijd een korte bevlogen rede hield in De Wereld Draait Door. Vooral zijn ‘verdwenen touwtje uit de brievenbus’ als teken van het verloren gegane vertrouwen in elkaar, raakt bij vele kijkers een snaar.
Het belooft een uiterst boeiende middag te worden. Met Reinoud Jongsma aan de vleugel en om 17 uur een Meet&Greet.
Locatie: Dorpskerk Bloemendaal op zondag 8 december.
