023 Haarlem Natuur & Milieu - In april 2022 bloeit in de Haarlemmer Kweektuin een bijzondere bloem. Het Haarlems Klokkenspel is een zeldzame plant die bijna verdwenen was. Kweker Edwin Visser en de gemeente zijn nu bezig hem terug te brengen in onze stad.
Bij de naam ‘Haarlems Klokkenspel’ denkt u wellicht aan een echte klok. Maar we hebben het hier over een plant. Een plant die vroeger rijk aanwezig was in de omgeving van Haarlem, maar in de 20e eeuw vrijwel verdween. Om de plant terug te brengen, zijn afgelopen najaar 2400 knolletjes geplant in de Haarlemmer Kweektuin. Ook kunt u komend voorjaar zelf met de bloem aan de slag in uw eigen tuin.
Achtertuin
Dat de plant terugkeert in onze regio is te danken aan kweker Edwin Visser. Hij besloot 15 jaar geleden uit liefhebberij het Haarlems Klokkenspel in zijn achtertuin te kweken. Hij startte met een paar knolletjes, maar in de loop van de jaren begon zijn tuinkwekerij te groeien. Sinds een jaar of 5 is de plant beschikbaar om uitgebreid te planten op buitenplaatsen. Samen met de afdeling Natuur en Milieu Educatie van de gemeente is Visser nu bezig de plant opnieuw een plek te geven in de regio. Visser: "Het is fantastisch dat Haarlem zo een stuk geschiedenis terug krijgt."
Sierplant
Het Haarlems Klokkenspel is een 'stinzenplant'. "Dat zijn verwilderde voorjaarsbloemen die vooral vanaf het einde van de 18e eeuw werden aangeplant op buitenplaatsen, oude boerenerven en in kasteel- en kloostertuinen", legt Tim van der Steen van Natuur en Milieu Educatie uit. "Met name in Friesland, Groningen en de Achterhoek. Maar zeker ook rondom Haarlem. Ze hebben kleine bollen, knollen of wortelstokken en bloeien van maart tot ver in mei.” 'Stins' is een Fries woord dat vanaf de 15e eeuw wordt gebruikt voor 'stenen huis'. Dat was een stenen gebouw, een verdedigbare vesting of klein kasteeltje. De bewoners van stinzen hadden de tijd en de middelen om een bloementuin met sierplanten aan te leggen.
Linnaeus
In 1730 kwam de bekende Zweedse plantkundige Linnaeus in aanraking met het Haarlems Klokkenspel. Hij heeft er waarschijnlijk voor gezorgd dat dit plantje op steeds meer plekken in de regio is gaan groeien. Dit zou ook de reden zijn waarom de plant later naar onze stad is vernoemd. “Maar zelfs na goed onderzoek, met de Wageningen Universiteit, is dit nog helemaal niet zeker”, aldus Edwin. In die tijd was het elk voorjaar een prachtige bloeiende plant die overal in de regio te zien was. Helaas ging het in de eeuwen daarna niet goed met het gewas. Tegenwoordig is de plant nagenoeg verdwenen.
Bron: Gemeente Haarlem
