023 Heemstede/Overveen/Bloemendaal Erfgoederen - Mede door de folly’s is Elswout in Overveen één van de best bewaarde buitenplaatsen van Nederland. Daar is Staatsbosbeheer trots op en wil dat zo houden. De folly’s op Elswout dragen bij aan het bijzondere karakter van de buitenplaats. Ze zijn echter aan onderhoud en herstel toe. De één heeft een nieuwe laag verf nodig, de ander heeft houtrot en moet hersteld. Om dit onderhoud te financieren start Staatsbosbeheer een crowdfunding onder bedrijven en bezoekers van Elswout.
Wat zijn folly’s?
Folly’s zijn gekkigheidjes of bouwwerkjes die sterk tot de verbeelding spreken. Met name eind 18de tot begin 19de eeuw was het in de mode om een folly als toevoeging aan je buitenplaats te bouwen. Het huisje van Ka-buur is het beste voorbeeld van zo’n folly op Elswout. Maar ook de glazen koepel, de Russische hut en de hermitage zijn ware folly’s.
Bij de start van dit project zet Staatsbosbeheer drie folly’s in de schijnwerpers: de fazanterie, het huisje van Ka-Buur en de glazen koepel.
Fazanterie of het Fazantenhuis
De fazanterie staat op een onopvallende en wat donkere plek op de buitenplaats. In de donkere taxusbomen om het gebouwtje sliepen vroeger de fazanten die hier werden gehouden. Fazanten werden hier gefokt en voor de jacht losgelaten. Het gebouwtje dateert uit de tweede helft 19de eeuw en is aan onderhoud toe. Vooral de verf is toe aan een nieuwe laag.
Folly Ka-Buur
De folly van Ka-Buur is misschien wel de beroemdste folly van Nederland. Dat is niet zo verwonderlijk, want het bouwwerkje spreekt erg tot de verbeelding. Het is waarschijnlijk het enig overgebleven historische voorbeeld in Nederland van een illusionistisch bouwsel in de geest van Van Laar’s Magazijn van Tuinsieraaden (1802). Door druppels van de bomen is de rietbedekking beschadigd, de staanders hebben houtrot en het anker zit los.
De theekoepel
Vanaf een afstandje valt ze goed op met haar rood, groen en blauwe glaswerk. De theekoepel, glazenkoepel of ook wel het Eleanoraprieel genoemd. Oorspronkelijk stond de koepel op de naburige Buitenplaats Elswoutshoek. In de jaren ‘70 is de theekoepel verhuist naar de huidige plek op Buitenplaats Elswout. De koepel is op Elswout vaak het decor tijdens een evenement of een trouwaanzoek, maar is toe aan restauratie. Het verfwerk bladdert af, er zit schade aan het hang- en sluitwerk en er is sprake van houtrot.
Financiering
In totaal zijn negen folly’s van de buitenplaats aan onderhoud toe. Voor het herstel is in totaal €64.000 nodig waarvoor Staatsbosbeheer geen reguliere financiering krijgt. Met behulp van bedrijven en fondsen hoopt Staatsbosbeheer een deel van het bedrag op te halen. Daarnaast worden de bezoekers aan Buitenplaats Elswout gevraagd hun steentje bij te dragen.
Meer informatie
zie https://www.buitenfonds.nl/crowdfunding/projecten/project/Folly_s_Buitenplaats_Elswout
Boswachter Anne Voorbergen in Noord-Holland
