023 Haarlem en omgeving Erfgoederen - Erfgoedvereniging Bond Heemschut maakt zich ernstige zorgen over het slopen van de monumentaal industrieel erfgoed op het terrein van de NS werkplaats Haarlem.
Onlangs schreef de Erfgoedvereniging een brief naar het college van burgemeester en Wethouders van de gemeente Haarlem met het dringende verzoek de voortgaande sloop te stoppen en noodzakelijke maatregelen te treffen ter bescherming van dit industrieel erfgoed.
Het lijkt ons zinvol deze brief hieronder kenbaar te maken aan onze lezers.
Geachte leden van de gemeenteraad en het college
Opnieuw wordt er ‘opeens’ monumentwaardig industrieel erfgoed gesloopt op het terrein van de NS werkplaats. En blijkt na ons onderzoek dat er nog meer op de rol staan om te slopen. Er is bijna geen erfgoed meer over op de voor de Haarlemse geschiedenis en ontwikkeling zo belang-rijke werkplaats die hier sinds 1839 zit. Het is de hoogste tijd om te stoppen met slopen en per ‘nu’ erfgoedbescherming te regelen.
Sloop De Lichterij
Heemschut heeft in oktober 2021 de gemeente benaderd voor inventarisatie en bescherming van de resterende monumentale/waardevolle industriële erfgoederen op de NS werkplaats. In januari 2022 was er nog geen voortgang, maar onderwijl werd ‘opeens’ wel het monumentwaardige en voor Haarlemmers beeldbepalende gebouw De Lichterij uit 1899 gesloopt (gebouw no. 20). Zonder dat de gemeente ons geïnformeerd had. Na publiciteit door Heemschut, weigerde NS contact met ons. Afgesproken werd daarom dat de gemeente het proces met de NS ‘in de luwte’ zou voeren en dat Heemschut op de achtergrond geïnformeerd zou worden.
Plotselinge sloop extra monumentale gebouwen
Heemschut is teleurgesteld dat het zo lang duurt, dat niemand ons kan vertellen hoe het nu verder gaat en dat de informatievoorziening aan ons er niet is. De facto blijkt dat er nog geen concrete resultaten zijn geboekt; er is een voorlopige inventarisatie. Maar onderwijl zijn recent opnieuw monumentwaardige/waardevolle industriële gebouwen ‘opeens’ gesloopt, nu twee tegelijk (gebouwen no. 14). En erger, navraag bij de Omgevingsdienst IJmond leert ons dat al in maart 2022 een sloopvergunning is afgegeven voor een ander monumentwaardig gebouw (no. 13), en zien wij op de NS-website dat het karakteristieke en eveneens monumentwaardige kopgebouw (no. 9) naast de hoofdingang er ook aan zal moeten geloven. Van dit alles lijkt de gemeente opnieuw geen weet te hebben (gehad).
Zorgelijk
Kortom, Heemschut maakt zich voortgaande grote zorgen. Wij dringen er bij uw raad en college op aan om het proces te versnellen. En daarbij ‘onmiddellijk’ een formele bescherming (tegen sloop) in te stellen voor het resterende erfgoed. Als dit niet ‘nu’ lukt, dan ‘nu’ met de NS onder-handse afspraken maken over niet slopen (in ieder geval voor de genoemde gebouwen 9 en 13).
Tot slot
De NS werkplaats staat sinds de jaren ‘90 op allerlei (landelijke) lijsten met waardevol en potentieel monumentwaardig erfgoed, o.a. de MIP van de Rijkdienst voor het Cultureel Erfgoed. Ook heeft de gemeente zelf rond 2010 een inventarisatie gehouden, waaruit honderden aanwijzingen voor gemeentelijke monumenten volgde. Niets van dit alles leidde echter tot gewenste bescherming van monumentwaardige NS-gebouwen. Daardoor kon er ook steeds opnieuw worden gesloopt, ook recent vóór 2021, zoals de waardevolle timmerfabriek uit de wederopbouw.
Graag horen wij spoedig van u. Met vriendelijke groet,
Erfgoedvereniging Bond Heemschut
Commissie Noord-Holland
Contact: Peter Koppen
