Een leven gewijd aan nederlands bewegingstheater zonder grenzen - 023Magazine/Haarlem, Kunst & Cultuur - Op 16 november a.s. viert de gerenommeerde Nederlandse theatermaker, mimespeler en onderwijzer Ide van Heiningen zijn 80ste verjaardag. Van Heiningen, wiens innovatieve werk van blijvende invloed is geweest op de Nederlandse en internationale mime- en theaterwereld, maakt nog altijd het verschil door in te zetten op samenwerking en kwaliteit.
Enkele hoogtepunten uit zijn loopbaan
Van Heiningen behoort in 1974 tot de eerste lichting afgestudeerden aan de Mime Opleiding te Amsterdam. Tijdens zijn studie richt hij de technische theatergroep "Perspekt" op, die met hun discipline- overschrijdende aanpak voor de nodige opschudding zorgt in het Nederlandse en Europese theaterlandschap. In de daaropvolgende decennia levert van Heiningen talloze bijdragen aan de ontwikkeling van mime en fysiek theater in Nederland en ver daarbuiten. Als maker, trainer en regisseur, werkt hij mee aan talrijke voorstellingen, muziektheaterproducties en opera’s. Hij was o.a. oprichter en directeur van Mime Studio Haarlem (1981-1985) en de European Mime Federation (1991-2001) en directeur van het Mime Centrum Nederland in Amsterdam (1985-1991). In 1993 richt hij MAPA op, de Moving Academy for Performing Arts, waar hij tot op heden directeur is.
MAPA, de reizende theaterschool: Met een bus vol theatertechniek dwars door Europa
De Moving Academy for Performing Arts (MAPA) is een reizende mimeschool die verschillende disciplines samenbrengt. In de beginjaren is het hoofdkwartier gevestigd in het Theaterinstituut in Amsterdam. MAPA richt zich in die tijd met name op de ondersteuning en ontwikkeling van talentvolle theatermakers in Nederland en Oost-Centraal-Europa. Van Heiningen reist met een voltallig team van experts en een bestelbus vol theatertechniek rond om (mime) makers te laten zien dat je op elke locatie en onder alle omstandigheden hoogstaand theater kunt maken.
Van Heiningen over de oprichting van MAPA (citaat uit het boek “Moving minds - a network of talents” door Jan Middendorp over het werk van MAPA):
“Earlier that Summer, the war between Serbia and Croatia had become a fact. Artists were violently thrown back on themselves.[...]
I had learned that the state academies for film and drama all over the region offered no significant education for people who wanted to perform their own work or found their own company. There had never been a tradition of theatre as a small-scale free enterprise, as there had been in Holland; in Mirna [Zagar]’s view, that model would be the best instrument for stimulating individual initiatives and bringing about innovation.
We made a list of what would be needed: courses in light design, scenography, organisation, dramaturgy... all in connection with making theatre of movement, physical theatre.
We both realised that the urgency to support young, talented theatre makers in this way did not present itself only in Croatia. Everywhere in Eastern Europe, new developments were made impossible by rigid structures, immobile state academies and the exclusive focus of politicians on nationalist issues. We came to the conclusion that the courses we had in mind could be given all around Central and East Europe. Within ten minutes we agreed on a name: Moving Academy for Performing Arts. MAPA: a word that means 'map' or 'road map' in many Slavic languages, and 'portfolio' in some.”
In 2014 opent MAPA een vaste studio in Haarlem: Studio MAPA Nederland, onder artistieke leiding van voormalig MAPA student Virág Dezső. Vanuit deze locatie ontstaan vele projecten en samenwerkingen op lokaal en internationaal niveau, zoals een uitwisselingsproject in Taiwan (2017, 2018) en locatietheater in het oude V&D gebouw in Haarlem (“MAPAMORPHOSIS” –midden in de pandemie, als gebaar van hoop en verbinding naar de lokale bewoners).
“Bank without Money”
De diversiteit aan kunstdisciplines en expertise binnen MAPA maken het tot een vruchtbare kweekvijver voor mime- en theatermakers van allerlei pluimage. Dit is in grote mate te danken aan van Heiningen’s talent voor het bouwen en onderhouden van duurzame, gelijkwaardige relaties en netwerken, gebaseerd op het idee van “the bank without money”: Niet wachten tot het geld binnenkomt, maar een beroep doen op de rijkdom aan vaardigheden en kennis binnen de gemeenschap. Door te delen, elkaar te helpen en oplossingen te zoeken kun je het onmogelijke mogelijk maken.
Actueel
Ondanks zijn leeftijd blijft Van Heiningen actief betrokken bij de theaterwereld. Tot op de dag van vandaag geeft hij mime trainingen en onderwijst hij via MAPA op zeer bevlogen wijze theatermakers uit alle windstreken. Zijn voortdurende steun aan en band met Oekraïne en Oost-Europa (momenteel d.m.v. het opzetten van een platform ter ondersteuning van gevluchte Oekraïense theatermakers) en zijn filosofie van "theater maken onder elke omstandigheid" onderstrepen de relevantie van zijn visie.
Deze 80ste verjaardag biedt een mooie gelegenheid om Ide van Heiningen’s enorme bijdrage aan de Nederlandse en internationale theaterwereld in de spotlight te zetten.
Studio MAPA Nederland
Korte Verspronckweg 7-9
2023 BS Haarlem
www.mapa.nl
Team:
Directeur: Ide van Heiningen - Mime, Scenografie
Artistiek Leider: Virág Dezső - Mime, Musicality of Movement, Choreograaf
Coördinator: Machteld Aardse - Beeldend Kunstenaar
PR & communicatie: Tamar Porcelijn - Choreograaf
