Datum en tijd: 18 april 2025, 19.30 uur - Plaats: Grote Zaal PHIL. Haarlem - Uitvoerenden: COV Haarlem met Accademia Amsterdam, Jeroen Koopman (orgel) en Schoolkoor van de Muzikale Basisschool Koorschool Haarlem
Met als solisten:
Martha Bosch - sopraan
Florieke Beelen - mezzosopraan
Joost van Velzen - tenor (evangelist)
Milan Faas - tenor (aria's)
Sven Weyens - bas-bariton (Christus)
Remmert Velthuis - bas (aria's)
Het geheel staat onder leiding van Piet Hulsbos.
Dit jaar is het 275 jaar geleden dat Johann Sebastian Bach overleed. Een van zijn bekendste composities is de Matthäus Passion, een compositie waarin hij de hoofdstukken 26 en 27 uit het Evangelie van Mattheus op muziek heeft gezet. Bach werkte van 1723 tot 1750 als Cantor bij de Thomaskirche in Leipzig en in die hoedanigheid schreef hij een kleine 300 cantates en een aantal passies, waarvan de Johannes Passion en de Matthäus Passion volledig bewaard zijn gebleven. Tijdens zijn leven heeft Bach voor zover bekend vier keer de Matthäus Passion uitgevoerd, maar na 1750 raakte zijn passiemuziek in de vergetelheid.
Pas in 1829 werd het werk weer voor het eerst na Bachs dood uitgevoerd. In 1870 volgde de eerste uitvoering in Nederland door Toonkunst Rotterdam en in 1899 stond de Matthäus Passion voor het eerst bij het Concertgebouworkest, o.l.v. Willem Mengelberg, op de lessenaar. Het betrof toen een ingekorte versie, maar de uitvoering was wel groots aangepakt, met een groot orkest en een koor van 450 personen.
Sinds die uitvoering in Amsterdam is de populariteit van de Matthäus Passion in Nederland alleen maar gestegen. Het Zingmagazine houdt een ‘passiebarometer’ bij en noteerde vorig jaar meer dan 100 uitvoeringen van het werk (en ook nog meer dan 40 uitvoeringen van de Johannes Passion).
Velen hebben al geprobeerd de ongekende populariteit van het werk te verklaren. Waarom gaan zoveel mensen elk jaar weer luisteren, thuis, in een kerk of een concertzaal? Een simpel antwoord is niet te geven, maar dat het werk je als luisteraar ‘meeneemt’ is duidelijk: het komt erop neer dat je het ene moment het verhaal volgt van een verteller (de evangelist) die teksten uit de Bijbel zingt en het volgende moment ontroerd wordt door een aria met een universeel geldende inhoud, over bijv. verdriet of wanhoop.
Ook hoor je de woorden van Christus zelf en de reacties van groepen mensen, omstanders, vertolkt door de koren. Daar tussendoor klinken weer eenvoudige Lutherse kerkliederen, gezongen door het koor. In de tijd van Bach kende iedereen die koralen. Deze opbouw zorgt voor een meeslepende dramatiek die je moeilijk onberoerd kan laten. Voeg daarbij de manier waarop Bach als het ware schildert met de muziek (de bliksem en donder uit de tekst hoor en voel je in de muziek) en het raadsel van de populariteit wordt enigszins opgelost.
De uitvoering van de COV Haarlem op 18 april a.s. staat in een lange traditie: al sinds 1929 voert het koor op Goede Vrijdag de Matthäus Passion uit (enkele jaren met bijzondere omstandigheden uitgezonderd). Voor de 126e keer dit jaar!.
