023Magazine/Haarlem en omgeving, Herdenking 4 mei - Op de avond van Dodenherdenking én op Bevrijdingsdag is de indringende dansvoorstelling Dagboek 44 45 van Dansgroep Haarlem te zien in De Koepel in Haarlem. Deze indrukwekkende choreografie van artistiek leider Haya Maëla wordt hernomen in het kader van 80 jaar vrijheid.
Het vertelt het waargebeurde verhaal van verzetsheld Hetty van der Togt, die tijdens de Tweede Wereldoorlog een jaar lang gevangen zat in uiteenlopende gevangenissen en daar over schreef.
Hetty werd in 1944 op negentienjarige leeftijd gearresteerd voor het verspreiden van illegale krantjes. Tijdens haar gevangenschap in onder meer het beruchte Oranjehotel in Den Haag, hield zij een dagboek bij. Ze schreef op kleine papiertjes, stukjes karton en zelfs op toiletpapier. Alles smokkelde ze met zich mee, letterlijk op haar lichaam, met het doel ooit haar verhaal te kunnen delen. Maar haar herinneringen waren te pijnlijk en zij kon er niet over praten. Toen ze op latere leeftijd afasie kreeg, verloor ze ook de mogelijkheid óm te praten.
Pas na haar overlijden in 2011 vonden haar kinderen een tas met daarin tientallen fragmenten; stukjes verleden, vastgelegd in telegramstijl. Dochter, Dorien Reitsma-Hoogeweegen, bundelde de teksten tot een chronologisch geheel en wist direct: dit verhaal moest niet verteld worden, maar gevoeld. Zij vertelt: “Omdat mijn moeder het verhaal niet meer kon vertellen, moest het verteld worden via dans. Niet met woorden. Maar wel met beweging, met muziek, met stiltes.”
Choreograaf Haya Maëla van Dansgroep Haarlem ontwikkelde, na intensieve gesprekken met Dorien, een voorstelling die raakt, schuurt, maar vooral hoop geeft. “Het is niet alleen een verhaal over verzet, verraad en verdriet,” zegt Haya. “Het is ook een verhaal over menselijkheid, verbondenheid en de kracht van herinnering.”
Na een succesvolle reeks in 2021 wordt de productie speciaal voor 80 jaar vrijheid opnieuw gespeeld tijdens Theater na de Dam in Haarlem én op Bevrijdingsdag. Maëla: “Juist nu vinden wij het belangrijk om te blijven herdenken, delen en doorgeven. In een wereld die steeds luider en ongrijpbaarder lijkt, willen wij even stilstaan. Schoonheid tonen. Verbinding zoeken. Een dansvoorstelling zonder woorden is voelbaar voor iedereen, ongeacht taal of afkomst. Het publiek zit dicht op de dansers – bijna tastbaar. Zo wordt nabijheid een vorm van verzet. Net als Hetty’s moedige daden: klein, maar van grote betekenis.”
In elke scène in Dagboek 44 45 gloort hoop; hoop op een beter leven, op vrijheid, op herstel. In tijden van toenemende polarisatie is de dansvoorstelling een aangrijpende oproep om elkaar te blijven zien als mens. Om ruimte te geven aan andersdenkenden. Om verhalen te blijven doorgeven, ook als ze niet uitgesproken kunnen worden.
Dagboek 44 45 door Dansgroep Haarlem, met een gastrol voor Danshuis Haarlem, is te zien op 4 en 5 mei in de Koepel, 31 mei en 1 juni in Kamp Amersfoort en op 14 en 15 juni in Nationaal Monument Oranjehotel (waar Hetty zelf heeft vastgezeten). Voor tijden en tickets ga naar www.dansgroephaarlem.nl
