Foto’s: Jos Fielmich
Geen structuur
Een gitaarbouwer en gitaarreparateur die óók nog eens een begenadigd gitarist is. Dat is zeker niet altijd het geval, maar wel bij Marcel Hustings, naast bouwer en reparateur een begaafd gitarist pur sang. Hoe zit dat nu eigenlijk? Omdat we beiden gitarist zijn wandelen we in ons gesprek uren door de wereld van gitaren onder het motto ‘Er is geen structuur, we springen van de hak op de tak’. Maar, bij het bouwen en repareren van gitaren is dat natuurlijk niét het geval!
José Feliciano
Bij veel muzikanten is er een aanwijsbaar startpunt van de fascinatie voor muziek. ‘Kleine’ Marcel zag op de televisie de van Puerto Rico afkomstige zanger en gitarist José Feliciano en wist meteen: “Dat wil ik ook!”
Na lang zeuren bij zijn ouders start hij bij de muziekschool van Heerlen op 10-jarige leeftijd met klassieke gitaarles (“er was niks anders”). Rond zijn 15e jaar komt er een idool bij, iemand die jaren later het leven van Marcel zou binnenlopen, de Nederlandse gitarist Harry Sacksioni. Marcel gaat naar het conservatorium, voltooit de 5-jarige opleiding als docerend musicus in Maastricht en aansluitend de pittige opleiding voor uitvoerend musicus in Den Haag.
“Ik heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken”
Als musicus en muziekleraar de kost verdienen blijkt niet eenvoudig. De culturele sector en daarmee ook de muziekscholen, lijden immers fors onder bezuinigingen. “Ik koos dan ook maar voor een administratieve functie waardoor muziek en het repareren van gitaren naast mijn werk moest plaatsvinden. In 2001 echter kreeg ik als reparateur een deeltijdbaan bij Muziekhandel Alphenaar, een functie die inmiddels is uitgegroeid tot een volledige job. Maar toch kom ik nog stééds tijd tekort”, aldus Marcel.
“Er was geen internet…”
Als gitaarbouwer en reparateur is de geschoolde musicus een autodidact. “Al op vroege leeftijd begon ik met het zelf sleutelen aan gitaren en al snel vroeg een muziekhandel in Heerlen mij om kleine reparaties te doen. En zo ‘rolde ik er in’. Toen ik begon met het repareren van gitaren was er nog geen internet. Het was een kwestie van gewoon maar proberen en leren van je fouten”, vervolgt Marcel. In zijn werk beperkt hij zich niet alleen tot reparaties; op zijn 18e bouwde Marcel zijn eerste gitaar!
“De flamencogitaar is de armeluis versie van de klassieke gitaar”
Flamencogitaren bouwt men van oudsher van cypreshout, en er zijn flamencogitaristen die erbij zweren. Het cypres hout werd vroeger echter gebruikt omdat het in Spanje veel voorkwam en men het min of meer gratis kon kappen. Zo kon men de gitaar betaalbaar houden, het had niets met de kwaliteit van het hout te maken! Volgens Marcel kan je in wezen van alle houtsoorten die stabiel zijn gitaren bouwen.
Harry Sacksioni
“De gitaar speelt zwaar en klinkt voor geen meter…”
Harry Sacksioni sprak in interviews vaak over zijn ‘Martin D28’, een uniek instrument en klassieker onder de staalsnarige gitaren, maar inmiddels flink toegetakeld en vrijwel onbespeelbaar. Diverse gitaarbouwers hadden er hun tanden op stuk gebeten en Harry geloofde niet het instrument ooit nog te kunnen gebruiken. In 2012 trekt Marcel de stoute schoenen aan en stapt na afloop van een concert op de legendarische Harry Sacksioni af. In eerste instantie reageert Sacksioni sceptisch, maar enkele maanden later staat hij met de Martin D28 en nog een hele batterij andere gitaren in de winkel van Alphenaar. Alle gitaren zijn intensief gebruikt, slecht onderhouden en lastig bespeelbaar. De Martin D28 moet helemaal gedemonteerd moet worden, maar het lukt Marcel de gitaar op te knappen. Marcel overtuigt Harry Sacksioni, heeft er een vaste klant bij en verzorgt nu alle gitaren van zijn idool! Enige jaren later bouwt Marcel speciaal voor Harry Sacksioni een op maat gemaakte gitaar die Harry in zijn collectie heeft opgenomen voor gebruik tijdens zijn optredens. Ook internationaal vermaarde jazzgitarist Jesse van Ruller, leraar op het conservatorium van Amsterdam, stuurt zijn gitaren (en leerlingen) naar het atelier van Marcel bij Alphenaar in Haarlem.
“Ik meet nooit, ik kijk, voel en speel. Ik benader het altijd als gitarist.”
Kan Marcel uitleggen wat hem als gitaarbouwer en reparateur nu zo kenmerkt?
Zijn antwoord is het reactie van een echte gitarist. “Ons gehoor is superkritisch. Hoe klinkt het, hoe voelt het? Er bestaat geen absoluut juiste afstelling voor een gitaar; ook de speelsstijl en wensen van de klant zijn immers belangrijk. Hoewel mijn hart ligt bij akoestische gitaren, heb ik me ook flink verdiept in de elektronica van elektrische gitaren. Ik schat dat de verhouding van reparaties tussen akoestische en elektrische gitaren momenteel ongeveer 50/50 is”, aldus Marcel.
Elektrische gitaren
Fender en Gibson zijn bij de elektrische gitaren veruit de meest bekende merken.Met de Gibson L5 uit de jaren 20 begon de ontwikkeling van de jazzgitaar zoals wij die nu kennen. Men probeerde de viool, die als kleiner instrument veel meer volume produceerde, te imiteren en bouwde dus een gitaar met f-gaten. Ook experimenteerde men met toen nog niet gebruikelijke stalen snaren. De Gibson L5 is dus een volledig akoestische gitaar, Gibson-modellen met elektrische elementen kwamen later.
Gitaarfabrikant Fender wist meer van elektronica dan gitaarbouwen. Begin jaren 50 verscheen hun elektrische gitaar, met elektrische elementen en een kast die niet hol is, maar van massief hout (solid body). Later volgden de wereldberoemde en door veel gitaristen gebruikte Fender Telecaster en Fender Stratocaster.
Virtuoos gitarist
Aan het eind van ons gesprek laat Marcel horen dat hij het gitaar spelen absoluut niet is verleerd. In zijn atelier speelt hij vlekkeloos muziek van Stevie Wonder, de Beatles, filmmuziek (St. Elsewhere) en een etude van de Cubaanse componist Leo Brouwer.
Tom Bak
