023Magazine/Heemstede, Asielbeleid, COA - Het college van B&W in Heemstede heeft het voorlopig besluit genomen om twee locaties voor te dragen aan het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voor tijdelijke opvang van vluchtelingen. Het betreft het voormalig postkantoor aan Binnenweg 160 en het speelveld op het terrein van SEIN. In beide gevallen gaat het om een capaciteit van circa 50 plekken en een opvangduur van 3 tot 5 jaar.
De gemeenteraad is gevraagd advies te geven voordat het college een definitief besluit neemt de locaties voor te dragen.
De gemeente Heemstede ziet het als haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de landelijke opvangopgave voor vluchtelingen, waaronder alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMV’ers). Het college wil zich daarbij inzetten voor een menselijke en goed georganiseerde opvang voor mensen die bescherming zoeken tegen oorlog en geweld en gelooft in de kracht van ons dorp om dit te realiseren.
In opdracht van de gemeente heeft een extern onderzoeksbureau mogelijke opvanglocaties in beeld gebracht. Op basis van dit onderzoek acht het college twee locaties mogelijk geschikt voor kwalitatief hoogwaardige opvang, onder strikte voorwaarden en met zorgvuldige afweging van alle belangen.
Zorgvuldige afweging
Het college is zich zeer bewust van de zorgen in de buurt, waaronder het verlies van speelruimte, aantrekkelijkheid van de winkelstraat en zorgen over leefbaarheid en veiligheid, en ziet ook de positieve signalen uit de buurt. Tijdens informatieavonden en in diverse gesprekken met omwonenden, leden van de kerngroep (VOS) en denktank (DOD), scholen, en de ondernemersvereniging en vereniging van vastgoedeigenaren Binnenweg zijn veel vragen, zorgen en ideeën gedeeld. Ook zijn er protestmarsen geweest en is een petitie aangeboden. Al deze signalen zijn door het college gehoord en overwogen bij het opstellen van voorwaarden voor mogelijke asielopvang.
Intentieovereenkomsten voorwaarde voor definitief besluit
Voor beide locaties worden zogeheten intentieovereenkomsten opgesteld tussen de gemeente, het COA en de eigenaren. Normaal gesproken gebeurt dit nadat locaties zijn aangedragen bij het COA, maar het college kiest ervoor om dit eerder te doen om zo meer zekerheid te kunnen bieden over een deel van de punten geuit door omwonenden. In deze overeenkomsten worden belangrijke randvoorwaarden vastgelegd, waaronder de tijdelijkheid van de locaties (drie tot vijf jaar), de voorwaarde dat er een goedgekeurd veiligheidsplan komt, een plan voor dagbesteding en begeleiding van bewoners en kwaliteitseisen voor de locaties. Voor het college zijn deze intentieovereenkomsten voorwaardelijk voor een definitief besluit over het aandragen van beide locaties.
Voorwaarden terrein SEIN
Deze locatie is in beeld voor opvang van ongeveer 50 alleenstaande minderjarige vluchtelingen. Voor het terrein SEIN bevat de overeenkomst voorwaarden voor de kwaliteit en uitstraling van de tijdelijke woonunits. Ook worden er afspraken opgenomen over de tijdelijkheid van de bebouwing en het terugbrengen (van het groen) in oude staat na afloop van opvang. Het veld is eigendom van SEIN en wordt momenteel gebruikt als speel- en ontmoetingsplek door de buurt en heeft een belangrijke groene functie voor dit deel van Heemstede. Op het terrein zelf blijft nog substantiële ruimte over om samen te spelen en te sporten. Daarnaast is de gemeente in gesprek met verschillende organisaties voor openstelling van de bestaande buitenruimte in de buurt, zoals schoolpleinen. Daarom denkt het college dat de mogelijke vermindering van speelruimte kan worden opgevangen. Voor deze locatie wordt daarnaast gevraagd dat het COA een rapport inlevert over mogelijke impact op kwetsbare doelgroepen in de omgeving.
Voorwaarden Binnenweg 160
Deze locatie is in beeld voor opvang van reguliere asielzoekers (alleenstaande mannen, alleenstaande vrouwen en/of gezinnen). Bij Binnenweg 160 wordt het COA onder meer gevraagd om een plan van aanpak te maken omtrent de begeleiding naar werk voor asielzoekers. Daarnaast komt er een onderzoek naar de inpassing van een opvangvoorziening in een drukke winkelstraat en komt er een plan van aanpak om monumentale kenmerken van het gebouw zo goed mogelijk te beschermen tijdens de eventuele verbouwing en ingebruikname van het gebouw.
Samen met maatschappelijke partners en omwonenden wil de gemeente de impact op de wijk en ondernemers zo klein mogelijk maken en vertalen naar kansen om sociale cohesie te vergroten.
Alternatieven en vervolgonderzoek
Het college zet tegelijkertijd in op verder onderzoek naar locaties die op langere termijn geschikt zijn voor duurzame opvang (minimaal vijf jaar). Daarbij wordt ook gekeken naar mogelijkheden binnen het Beschermd Landschap (voorheen BPL-locaties) en is het gesprek hierover gestart met de provincie.
Vervolgstappen en participatie
Op 19 en 21 mei a.s. vindt voor beide locaties een tweede bijeenkomst voor omwonenden plaats waarin het gesprek met omwonenden wordt voortgezet. De gemeente legt het voorlopig besluit uit, geeft aan wat er is gedaan met de vragen, ideeën en zorgen die eerder zijn aangekaart en licht toe welke voorwaarden er gesteld worden voor het vervolg.
In juni geeft de gemeenteraad haar advies (wensen en bedenkingen) op dit voorlopige besluit. Alleen na een positieve reactie in de raad en nadat de intentieovereenkomsten zijn afgesloten, zal het college overgaan tot het definitief aandragen van de locaties bij het COA.
Daarna volgt een fase van planvorming. COA gaat in overleg met gemeente, eigenaren en omwonenden over hoe de asielopvang vorm te geven. Denk hierbij aan invulling van de buitenruimte, een veiligheidsplan en sociaal contact tussen de tijdelijke bewoners en de buurt. Ook ruimtelijke en milieuonderzoeken zijn onderdeel van deze fase.
Als er een definitief ontwerp voor inrichting van de asielopvang op tafel ligt, worden de overeenkomsten tussen COA en gemeente (bestuursovereenkomst), tussen COA en eigenaar (huurovereenkomst) en de samenwerkingsovereenkomst tussen COA, gemeente en eigenaar opgesteld.
Alleen nadat al deze stappen zijn doorlopen, neemt de gemeente een definitief besluit over het aangaan van de overeenkomsten en dus over het realiseren van de locaties. We verwachten dat dit besluit op zijn vroegst eind 2025 of begin 2026 zal zijn.
