Deel 1 : Proeflokaal De Blauwe Druif
Traditie sinds 1863
“Eigenlijk is De Blauwe Druif één groot wetboek, waar alle wetten en regels sinds 1863, toen Zacharias Nienkemper de zaak opende, als het ware doorheen zijn gevloeid. Van koffiehuis naar stokerij, slijterij, uitgiftelokaal tot herberg, café en kroeg, dit pand heeft het allemaal meegemaakt. De Lange Herenvest was eigenlijk een soort Kalverstraat van Haarlem, waar vanaf het begin hoeden-, mantel- en zadelmakers en de oude V&D waren gevestigd. De Blauwe Druif bevond zich in het hart van de toen heersende economie.” Eigenaar en uitbater Jurriaan Scheffer ontvlamt direct bij het vertellen over de bonte en rijke geschiedenis van zijn kroeg, met zicht op de BAVO, zoals het hoort bij de oudere drinkgelegenheden. En laten we wel wezen, er zijn weinig horecagelegenheden die een geschiedenis hebben die 155 jaar oud is…
“Je moet je voorstellen dat hier vroeger gewoon drank werd gestookt. Midden in de stad. De familie Rozenkrans, voormalige eigenaars en stokers, hadden een reputatie opgebouwd en hoog te houden, vanaf eind 19e eeuw tot rond 1932. Kijk, daar staan nog twee oude kruiken uit die tijd! Later werd er drank verkocht aan de gevel via een uitgifteluik. En weer later ontstond pas de publieke functie van herberg en proeflokaal. En ja, tegenover een bijzondere kerk hoort nu eenmaal een goeie kroeg.”
Scheffer vertelt aan een stuk door over zijn kroeg. Hij is geen kastelein, maar gastheer. “Ik ken mijn pappenheimers. Of liever gasten. Wat is er leuker dan dat je drankje klaarstaat als je binnenkomt?”
Van vele markten thuis
Jurriaan Scheffer is een echte Haarlemmer. “Ik ben vernoemd naar Jurriaan Andriessen, de bekende beeldend kunstenaar uit Haarlem. Best wel mooi, toch?” Hij heeft de Hotelschool gedaan aan de Elandsgracht in Amsterdam, gewerkt bij de Noordwijkse Golfclub, waar hij onze landelijke bestuurders en het Koninklijk Huis bediende, links en rechts in de Haarlemse horeca gewerkt waar hij nog meemaakte dat de vorige eigenaar van zijn proeflokaal failliet ging. Hij was daarnaast ook nog eens een verdienstelijk voetballer, uiteindelijk bij FC Haarlem, wat maakt dat een deel van zijn clientèle bestaat uit voetballers uit de jaren ’80 en ’90. Ook sporters van Kenamju weten hun weg naar De Blauwe Druif te vinden.
Jurriaan Scheffer, kastelein of gastheer
“Het verschil tussen een kastelein en een gastheer? Een kastelein houdt zich bezig met drank en met psychologie. Een gastheer doet veel meer, is veel breder. Een gastheer laat de mensen zich thuis voelen, houdt zich bezig met eten en hapjes, organiseert evenementjes. Wat de hapjes betreft, heb ik de onvervalste Jordanese ossenworst, haal ik wekelijks de kaas en pinda’s hier op de markt, zoveel mogelijk de lokale producten. Ik laat de hapjes bereiden door jongens en meiden uit het Leerlingwezen, zodat die een beetje ervaring kunnen opdoen. En, waar ik óók mee bezig ben, is het laten maken van een geheel eigen rum blend, met een eigen etiket. Ik kan je beloven dat dat een hele speciale rum wordt, die hier binnenkort verkrijgbaar is. Kijk, dát zijn nou leuke dingen.“
Al pratend in zijn nog gesloten café, het is pas 12.00 uur, vallen een paar zaken op. Zoals een houten, op een klok lijkende kist met een grote ronde koperen schijf. “Ja leuk hè! Enig idee wat het is?” Wij schudden overtuigend van niet. “Dat, mijne heren, is een hele oude speeldoos. Daar gooide je vroeger een cent in en dan ging het apparaat de schijf, de melodie dus, afspelen die er in zat. Ik heb hem laten restaureren en nu doet ie het weer.” Een klassiek muziekstuk komt letterlijk uit de oude doos; het is opmerkelijk en merkwaardig tegelijk, zo’n ontdekking uit de pre-versterkte muziektijd.
Levendig café voor iedereen
Vrijdagavond vroeg komen we nog even langs om wat foto’s te schieten. Was het lokaal eerder nog verstild en bijna een museum, nu is het bijzonder druk en levendig. Alle leeftijden zijn vertegenwoordigd, het personeel loopt de benen uit het lijf en de sfeer is ontzettend gezellig en ontspannen. Zelfs búiten staat het vol met mensen. De Blauwe Druif in bedrijf is zoals het hoort te zijn; met het vele oude bruine hout, het koper, de vele en bijzondere artefacten lijkt het er op dat je een soort tijdreis aan het maken bent. “Het personeel draagt giletjes, dat vind ik wel zo mooi. Het staat verzorgd en maakt het af. Service, kwaliteit, vriendelijkheid en dienstverlening vind ik belangrijk, dan komen de mensen graag terug.” Aan de drukte te zien is dat een simpel feit. De Blauwe Druif is zeven dagen per week open, vanaf 16.00 uur. Een bijzondere plek op een bijzondere locatie. Echt een verkenning waard.
Onno van Middelkoop
Tekst en foto's
